Bipolar Bozukluk Nedenleri Nelerdir?
Bugünkü sağlık köşemizde sizlere Bipolar Bozukluk Nedenleri Nelerdir? hakkında bilgiler vereceğim.
Bipolar Bozukluk Nedenleri
Araştırmacılar bipolar bozukluk nedenleri hakkında henüz tam olarak bilgi sahibi değildirler, ancak bozukluğu geliştirme riskinizi artırabilecek bazı faktörler bilinmektedir.
Kabaca Avrupalıların %2,6’sı bipolar bozukluk olarak bilinen durumu yaşamaktadırlar. Aşırı yüksek ve düşük ruh halleriyle karakterize edilen bipolar bozukluk nedenleri, etkili bir şekilde tedavi edilmediğinde günlük yaşamı bozabilir. Ayrıca, hastalık madde kullanımı, intihar ve diğer riskli davranışları artırabildiğinden, bozukluğu mümkün olduğunca erken teşhis ve tedavi etmek önemlidir. Bipolar bozukluk nedenleri ve risk faktörlerini bilmek erken tanı ve tedaviye yardımcı olabilir.
Bipolar Bozukluk nedenleri nelerdir?
Bipolar bozukluk nedenleri tam olarak bilinememektedir. Araştırmacılar, hastalığa katkıda bulunan genleri tam olarak bulamamış veya bozukluğun mevcut olduğu zaman beynin fiziksel olarak nasıl değiştiğini tam olarak anlamamışlardır. Ancak araştırmacılar, hangi faktörlerin bozukluğu geliştirme riskinizi arttırdığına dair bir fikir edinmiştir.
Hastalık yüksek derecede kalıtsaldır, bu nedenle durumu olan bir aile üyesine sahip olmak riski büyük ölçüde arttırır. İnsanların genetik olarak hastalık riski altında olduğu düşünülse de, bu kişilerin hepsi bipolar bozukluk geliştirmez. Bu, çevresel faktörlerin ve psikolojik faktörlerin, manik veya depresif olayları tetikleyebildiğini, bununla birlikte, bozukluğu olan herkesin tetikleyici bir olay yaşamayacağını göstermektedir.
Bipolar bozukluk risk faktörleri
Bipolar bozukluk geçmişi olan bir aile
Genetik ailenizde ebeveyn veya kardeş gibi bipolar bozukluğu olan bir akrabanız varsa, o zaman ruh hali bozukluğu için daha yüksek risk altında olabilirsiniz.
Belirtiler ilk önce genç yaşlarda veya erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkabilir, ortalama başlangıç yaşı 25’tir. Yapılan bir incelemede, ciddi bir zihinsel hastalığı olan ebeveynlerin çocuklarının yetişkinlikte ciddi bir zihinsel hastalık geliştirme şansının üçte biri olduğu bulunmuştur.
Ancak, genetiğin tek faktör olmadığını biliyoruz. Tek yumurta ikizlerinin çalışmaları bipolar bozukluğun kalıtsal olmasına rağmen, her iki ikizin her zaman bozukluğu geliştirmeyeceğini göstermiştir. Bu, çevresel faktörlerin, durumu geliştirme riskini artırmada veya azaltmada da rol oynayabileceği anlamına gelir.
Yüksek Stres
Travmatik olayları yaşayan insanlar, bipolar bozukluk gelişimi için daha yüksek risk altındadır. Cinsel veya fiziksel istismar, ihmal, ebeveynin ölümü veya diğer travmatik olaylar gibi çocukluk faktörleri, daha sonra yaşamda bipolar bozukluk nedenleri olarak ortaya çıkarılabilir. İş kaybetmek, yeni bir yere taşınmak ya da ailede ölüm yaşamak gibi çok stresli olaylar manik ya da depresif olayları tetikleyebilir. Uyku eksikliği de manik bir atak riskini artırabilir.
Madde bağımlılığı
Uyuşturucu ya da alkol kötüye kullanan insanlar da bipolar bozukluk gelişimi için risk altındadır. Madde kullanımı hastalığa neden olmaz, ancak ruh hali bölümlerini daha kötü hale getirebilir veya semptomların başlangıcını hızlandırabilir. Bazen ilaçlar manik veya depresif bir bölümün başlangıcını da tetikleyebilir.
Madde kullanımı psikozu tetikleyebilir. Ancak, bu kişiye bipolar bozukluk değerlendirilmesi yapılabilmesi için öncelikle madde kullanımı ve etkilerinden kurtulması gerekmektedir. Bu da aşağı yukarı 1 aylık bir zaman dilinde madde kullanmamış olmayı gerektirir. Bu süre doktorun telkini ile arttırılabilir ya da azaltılabilir.
Ancak tedavi tamamlandığında sonuçlar göstermiştir ki madde bağımlılığı tedavi süreci sonunda yüksek oranda düşüş göstermiştir.
Cinsiyet
Bipolar bozukluk erkekleri ve kadınları eşit derecede etkiler, ancak kadınların duygu durum bölümlerinin hızlı bir şekilde değişmesini deneyimleme olasılıkları üç kat daha fazladır. Ayrıca, bozukluğun depresif ve karışık dönemlerini erkeklere kıyasla daha fazla yaşama ihtimalleri bulunmaktadır.
Bipolar bozukluk riskinde olup olmadığınızdan emin değilseniz, kendinize aşağıdaki soruları sorabilirsiniz:
- Ailenizde birine bipolar bozukluk veya başka bir akıl hastalığı teşhisi kondu mu?
- Çocuklukta travma yaşadın mı?
- Son zamanlarda stresli olaylar ya da uyku eksikliği yaşadınız mı?
- Uyuşturucu veya alkol kullandıktan sonra ruh halinizde aşırı değişiklikler fark ettiniz mi?
- Aşırı ruh hali değişiklikleri işinizi, günlük sorumluluklarınızı veya ilişkilerinizi etkiledi mi?
Tüm bu sorulara “hayır” cevabı verseniz bile, endişeleriniz hakkında doktorunuzla veya akıl sağlığı uzmanınızla konuşabilir ve tanı değerlendirmesi alabilirsiniz. Eğer hastalığınız varsa ve kendi çocuklarınız için riskler konusunda endişeleriniz varsa, riskler ve hangi müdahalelerin çocuğunuzun ruh sağlığını korumasına yardımcı olabileceği konusunda bir uzmana danışın.
Her şeyden önce, bipolar bozukluğun çok iyi tedavi edilebilir olduğunu ve ilaç, tedavi ve diğer müdahalelerin semptomları yönetmede ve hızlı ruh hali değişikliklerini yavaşlatmada büyük bir rol oynayabileceğini unutmayın. Bugün daha sağlıklı bir günlük hayata doğru yola başlamanıza yardımcı olabilecek biriyle konuşabilirsiniz.