Çekingen Kişilik Bozukluğunun Belirti ve Nedenleri
Bugünkü sağlık köşemizde sizlere Çekingen Kişilik Bozukluğunun Belirti ve Nedenleri hakkında bilgiler vereceğim.
Çekingen Kişilik Bozukluğunun Belirti ve Nedenleri
Reddedilme ve yetersizlik duygularına karşı aşırı duyarlılığı olan sosyal açıdan garip bir insan, önleyici kişilik bozukluğu olarak bilinen akıl hastalığına sahip olabilir. Çekingen kişilik bozukluğu olan insanlar sosyal sıkıntı yaşarlar. Eksikliklerine odaklanmak için çok zaman harcarlar ve reddedilebilecekleri korkusu ile ilişki kurmada sürekli tereddüt ederler.
Bu genellikle yalnızlık duygularına, iş ve diğer sosyal çevrelerdeki ilişkilerden kopmasına neden olur. AVPD’li kişiler ayrıca bir promosyonu reddedebilir, toplantıları kaçırmak için mazeretler yapabilir veya arkadaş edinebilecekleri etkinliklere katılmaktan korkabilir.
Hiç kimse eleştiriden, reddetmekten veya utanmadan hoşlanmaz, ancak bazen insanlar hayatlarını onlardan kaçınarak geçirirler. Reddedilmeye aşırı duyarlılığı ve sürekli yetersizlik duygusu olan sosyal açıdan zorlu bir kişi, önleyici kişilik bozukluğu (AVPD) olarak bilinen zihinsel bir hastalığa sahip olabilir.
Önleyici Kişilik Bozukluğu Sebepleri Nelerdir?
Araştırmacılar, kişilik bozukluğundan kaçınmaya neyin yol açtığını tam olarak bilmemektedirler, ancak bunun genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu olduğu düşünülmektedir.
Erken çocukluk deneyimleri AVPD’nin gelişimi ile bağlantılı olabilir. Araştırmalar, bakıcılarını sevgi ve cesaretten yoksun olarak gören ve / veya onlardan reddedilmeyi deneyimleyen çocukların yüksek risk altında olabileceğini göstermektedir.
Yani, istismara maruz kalan, ihmal edilen ve genel olarak daha düşük bir bakım seviyesi olan çocuklar. Bu deneyimlere cevap olarak, baş etme stratejisi anlamında başkalarıyla sosyalleşmekten kaçınabilir. Araştırmacılar, ek bir faktör olarak fiziksel görünümdeki bir hastalığında etki edebileceğine inanmaktadır.
Nüfusun kabaca %2.5’inin, önleyici kişilik bozukluğu yaşadığı bilinmektedir. Hem erkekleri hem de kadınları eşit derecede etkileyen kronik bir hastalıktır. Bozukluk çocuklukta gelişebilir ve buna kanıt olarak 2 yaşından küçük çocuklarda semptomlar tespit edilmiştir. Bununla birlikte, diğer kişilik bozukluklarında olduğu gibi, çekingen kişilik bozukluğu genel itibari ile tipik olarak sadece yetişkinlerde teşhis edilir.
Önleyici Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Üç ana unsur ile karakterize edilir:
- Sosyal engelleme
- Yetersizlik hisleri
- Eleştiri veya reddedilme duyarlılığı
Tanı koymak için, bir kişinin erken erişkinliğe geldiği zaman bu bileşenleri yaşamış olması gerekir. Ayrıca aşağıdaki AVPD semptomlarından en az dört tanesini yaşamalıdırlar:
- Eleştiri veya reddedilme korkusundan dolayı kişilerarası temas içeren faaliyetlerden kaçınma
- Olumlu bir cevap alacaklarından emin olmadıkça, başkalarıyla etkileşime geçme isteksizliği
- Utanç korkusuyla samimi ilişkilerde tereddüt
- Sosyal durumlarda eleştiriyle meşgul olma
- Yetersiz hissetmek ve yeni sosyal durumlarda engellenmek
- Kendini beceriksiz, çirkin ve yetersiz olarak algılamak
- Risk almak veya utandırmayla sonuçlanabilecek faaliyetlerde bulunma konusundaki isteksizlik
Teşhis ruh sağlığı uzmanı tarafından psikolojik bir değerlendirme sonucu konulabilir. Bu değerlendirme aynı zamanda diğer olası teşhisleri de reddedecek veya bir kişinin birden fazla teşhisi olup olmadığını belirleyecektir.
Küme C Kişilik Bozukluğu Nedir?
Farklı kişilik bozukluğu tanıları grup veya “küme” ile düzenlenir. Küme C kişilik bozuklukları, özelliklerin endişeli veya korkutucu olmasını gerektiren durumlardır. Kaçınma kişilik bozukluğu bağımlı kişilik bozukluğu ve obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu bir Küme C kişilik bozukluğudur.
Önleyici Kişilik Bozukluğu, Sosyal Anksiyete ile Aynı mı?
Araştırmacılar ve klinisyenler, önleyici kişilik bozukluğunun sadece sosyal kaygı bozukluğu (SAD) ile birlikte meydana geldiğine inanırlardı. Ancak, daha yeni yapılan araştırmalar, sosyal kaygı bozukluğu ölçütlerini karşılamayan AVPD’li kişilerin önemli bir yüzdesinin olduğunu göstermiştir.
Bazen bir kişinin sosyal anksiyete bozukluğu veya önleyici kişilik bozukluğu veya her iki durumu da ayırt etmek zor olabilir. Tipik olarak AVPD’li bir insan yaşamın tüm alanlarında endişe ve kaçınma yaşayabilir, oysa sosyal kaygı sahibi bir insanın sadece kamusal alanda konuşma, kendisini ifade etme gibi belirli durumlara özgü korkuları olabilir.
Sosyal anksiyete bozukluğuna ek olarak, önleyici kişilik bozukluğu olan kişilerde depresyon, obsesif-kompulsif bozukluk veya diğer anksiyete bozuklukları dahil olmak üzere birlikte ortaya çıkan durumlar olabilir. AVPD’li kişiler de madde kötüye kullanımı veya intihar davranışı riski altındadır.
Bazen önleyici kişilik bozukluğu, her iki koşul da sosyal izolasyonu içerdiğinden, şizoid kişilik bozukluğu ile de karıştırılmaktadır. Bununla birlikte, şizoid kişilik bozukluğu olan kişilerin başkaları ile etkileşime girme konusunda genel bir ilgisi yoktur, oysa ki kişilik bozukluğu olan kişiler ilişki ister, ancak reddetme veya eleştirilme korkusundan dolayı onlardan kaçınma eğilimindedir.
Önleyici Kişilik Bozukluğunun Tedavisi
Çekingen kişilik bozukluğu olan insanlar, daha güçlü ilişkiler kurmak ve toplumda veya işte yaşadıkları sıkıntı miktarını azaltmak istedikleri için tedavi isteyebilirler. Herhangi bir kişilik bozukluğunu tedavi etmek zor olabilir, çünkü semptomların çoğu bir bireyin uzun yıllardır yaşadığı bir durumdur.
Psikoterapi veya konuşma terapisi, birincil önleyici kişilik bozukluğu tedavisidir. Psikoterapi, olumsuz düşünce kalıplarını azaltmaya ve sosyal becerileri geliştirmeye odaklanan bilişsel-davranışçı terapiyi içerebilir. Bazen grup terapisi, benzer zorlukları olan insanlara yardım etmek ve sağlam ilişkiler kurmak ve güvenli bir alan yaratmak için kullanılır. Aile terapisi ayrıca, aile üyelerinin durumu anlamaları ve büyümeyi ve sağlıklı risk almayı teşvik eden destekleyici bir ortam sağlayabilmeleri için faydalı olabilir.
Önleyici kişilik bozukluğunun tedavisinde ilacın etkinliğini gösteren çok fazla araştırma yoktur. Bazen ilaçlar, önleyici kişilik bozukluğu semptomlarını veya birlikte ortaya çıkan bozuklukların semptomlarını tedavi etmek için kullanılabilir. İlaçlar tipik olarak antidepresanlar (yani seçici serotonin geri alım inhibitörleri) ve anti-anksiyete ilaçlarını içerir.
Önleyici Kişilik Bozukluğu için Yardım Alma
Kişilik bozukluğundan kaçınabileceğinizi düşünüyorsanız, cesaretin kırılmaması önemlidir. Bu durumda ilk adım doktorunuza veya durumunuzu değerlendirebilecek başka bir akıl sağlığı uzmanına ulaşmaktır.
Güvenli ve cesaretlendirici bir ortamda terapi, sosyal durumlarda edindiğiniz yoğun endişeyi ve reddetme veya eleştirilme korkunuzu keşfetmenize yardımcı olabilir. Siz ve terapistiniz zorlu olumsuz inançları pratik edebilir ve sağlam arkadaşlıklar kurmak, iş ortamında daha meşgul olmak ve başkalarıyla yakın ilişkiler kurmak için atabileceğiniz küçük ama önemli adımları keşfedebilirsiniz.