Bipolar Bozukluk Nedir? Nasıl Anlaşılır Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bugünkü sağlık köşemizde sizlere Bipolar Bozukluk Nedir? Nasıl Anlaşılır Tedavi Yöntemleri Nelerdir? hakkında bilgiler vereceğim.

Bipolar Bozukluk Nedir? Nasıl Anlaşılır Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Gündelik yaşamda, herkes her seferinde iniş çıkışlar yaşar. Sonunda zaman geçiyor ve ruh halimiz daha iyi hale geliyor ve tekrar “kendimiz” oluyoruz. Normal popülasyondan farklı olarak, bipolar bozukluk ile yaşayan bireyler, günlük yaşamda bozulmaya neden olan aşırı ruh hali dalgalanmaları yoluyla döngü geçirir. Bipolar Bozukluk, manik Depresyon, Bipolar kişilik bozukluğu, her üç terim de birbirleriyle eşanlamlıdır ve Avrupa popülasyonunun yaklaşık %3’ünü etkileyen bir zihinsel sağlık bozukluğu adıdır. Bipolar bozukluğun klasik semptomları ruh halindeki periyodik değişiklikler olup, yüksek ruh hali dönemleri (mani veya hipomani) ve depresyon dönemleri arasında değişmektedir.

Bipolar bozukluk ile yaşıyorsanız, enerjik, anormal derecede mutlu hissedebilir ve manik durumlar sırasında dikkatsiz ya da itici kararlar verebilirsiniz. Depresif durumlar sırasında, ağlama, umutsuzluk duyguları hissetme ve yaşam hakkında olumsuz bir bakış açısına sahip olmak için ezici bir dürtü hissedebilirsiniz. Hipomani, kendinizi daha iyi hissettiğiniz, daha iyi bir refah ve üretkenlik duygusu ile daha az şiddetli bir mani şeklidir. Bipolar bozuklukla; depresif durumunuz, öfori ve sonsuz enerji hislerine dönüşen intihar düşüncelerine yol açabilir. Bu aşırı ruh hali dalgalanmaları daha sık meydana gelebilir. Ayrıca ruh halindeki değişimler için tanımlanmış bir düzen yoktur.

Biri her zaman diğerinden önce gerçekleşmez ve bir durumda ya da diğerinde olduğunuz süre de değişir. İyi haber şu ki, ruh halinizi kontrol altında tutabileceğiniz ve verimli bir yaşam sürmenizi sağlayacak tedavi yöntemleri bulunmaktadır.

Erkek ve kadınlarda bipolar bozukluk oranları

Yaklaşık olarak eşittir ve tipik semptomların başlangıcı 25 yaş civarında ortaya çıkar. İki tür bipolar bozukluk vardır ve en yaygın üçü;

• Bipolar I Bozukluğu
• Bipolar II Bozukluğu
• Siklotimik Bozukluğu

Bipolar I Bozukluğu, hipomanik veya majör depresif bir olaydan önce veya sonra gelen en az bir manik bölümün oluşması ile karakterizedir. Manik ataklar o kadar şiddetli olabilir ki, günlük işleyişinizi önemli ölçüde bozabilir veya gerçeklikten kopmayı (psikoz) tetikleyebilir. Bipolar I Bozukluğu çekiyorsanız, hastaneye yatmanız gerekebilir. Bipolar II Bozukluğu ile yaşıyorsanız, iki hafta veya daha uzun süren en az bir majör depresif olay ve en az dört gün süren en az bir hipomanik olay yaşarsınız.

Fakat, siklotimik bozukluk, hipomani semptomları ve depresif semptomların en az iki yıllık çoklu oluşumlarıyla karakterize edilir. Bu semptomlar hipomanik ataklardan ve majör depresif ataklardan daha az şiddetlidir. Bu süre zarfında, semptomlar zamanın en az yarısını gösterir ve en az iki ay boyunca sabittir.

Bipolar Bozukluk Belirtileri

Bipolar bozukluğun birçok farklı evresi olduğundan, belirti ve bulgular kişiden kişiye ve tipten tipe değişir. Aşağıda, duygusal duruma göre kategorize edilen, bipolar bozukluğun en yaygın belirti ve semptomları sunulmaktadır.

Manik Belirtiler

Manik belirtiler, en az bir hafta boyunca meydana gelen, belirgin ve anormal bir yüksek, geniş veya huzursuz ruh hali ile karakterize edilir. Manik durum ısrarla hedefe yönelik bir davranış veya enerji tarafından yönlendirilir. Hipomanik bir belirti, en az dört gün boyunca devam eden, yüksek veya huzursuz bir ruh halinin farklı ve anormal halidir. Bipolar bozukluk tanısı aldıysanız, manik bir dönem boyunca herhangi bir belirti ve semptomla karşılaşabilirsiniz:

• Yüksek hissetmek – aşırı mutlu bir ruh hali
• son derece sinirli hissetmek
• kolayca dikkatin dağılması
• Her durum ve insan ile yarışma hissi duymak
• çok hızlı konuşmak
• konuşurken bir düşünceden diğerine atlamak
• birçok yeni proje üstlenmek
• huzursuzluk
• sınırsız enerji
• çok az uyumak
• yorgun hissetmemek
• gerçek dışı inançlara kapılmak
• itici, zevkli ve yüksek riskli davranışlarda bulunmak (örneğin, zayıf finansal yatırımlar, cinsel istekler, alışveriş çılgınlıkları)
• şişmiş benlik saygısı
• görkem duyguları
• artan ajitasyon
• hedefe yönelik aktivite artışı
• yüksek seks dürtüsü
• büyük ve ulaşılmaz planlar yapmak
• gerçeklikten ayrılma – sanrılar veya halüsinasyonlar içerebilecek psikoz

Manik davranışlar okulda veya işte, sosyal durumlarda ve ilişkilerde işleyişe müdahale eder. Bu davranışlar kendi başlarına ortaya çıkar. Alkol veya uyuşturucu kullanımı, tıbbi bir hastalık veya bir ilacın yan etkisi nedeniyle ortaya çıkmazlar.

Depresif Belirtiler

Bipolar bozukluğun depresif yanı, depresif bir ruh hali ya da yaşamdaki ilgi ya da zevk kaybıyla sonuçlanan majör bir depresif atakla karakterizedir. Bipolar bozuklukla yaşıyorsanız, depresif durumlar sırasında, aşağıdaki belirti ve semptomlardan bazılarını yaşayabilirsiniz:

• Günlük olarak günün çoğunluğu için üzgün, ağlamaklı, umutsuz veya boş hissetmek
• günlük aktivitelere zevk veya ilgi duymamak
• kilo dalgalanmaları – önemli kilo kaybı veya kilo alımı dahil
• uyku bozuklukları – uykusuzluk ya da diğer uyku sorunları
• huzursuzluk veya yavaşlayan davranışlar
• intihar düşünceleri, planlama veya girişimler
• suçluluk ve değersizlik duyguları
• konsantre olamamak
• kararsızlık
• enerji kaybı
• yorgunluk duyguları
• psikoz – gerçeklikten kopuk olmak; sanrılar veya halüsinasyonlar
• bir zamanlar zevk aldığınız faaliyetlere ilgi kaybı
• kaygı
• kontrol edilemez ağlama

Depresif davranışlar okula ya da işe, aile ya da kişisel ilişkilere ve sosyal işleyişe müdahale edebilir. Bipolar bozukluktan muzdaripseniz ve depresif bir atak geçiriyorsanız, bu madde bağımlılığının, ilaçların, altta yatan tıbbi durumun veya stresli durumun – sevilen birinin kaybını yasaklama gibi – sonucu değildir.

Bipolar Bozuklukluk Nedenleri ve Teşhisi?

Bipolar depresyondan muzdaripseniz, bu duruma neyin sebep olduğunu merak ediyor olabilirsiniz. Risk faktörleri nelerdir? Çoğu akıl hastalığı gibi, bilim adamlarının neden bipolar bozukluktan acı çektiğinizi size söyleyebilecekleri tek bir sebep yoktur.

Ancak, genetiğin bipolar geliştirme riskinin yaklaşık %60-80’ini oluşturduğu ve bu kalıtımın bu durumda oynadığı kilit rolü belirttiği görülüyor. Bu zihinsel durumdan muzdarip birinci derece bir akraba varsa, bipolar geliştirme riskiniz de önemli ölçüde artar. Çevresel faktörler ayrıca bipolar bozukluğa bir bağlantı olduğunu göstermiştir ve muhtemelen bozukluğun başlangıcını tetiklemek için genetik yatkınlıklar ile etkileşime girerler.

Bunun anlamı, eğer bipolar bozuklukla yaşıyorsanız, muhtemelen bozukluğu günlük yaşamınızda göstermesi için tetikleyen genler ve yaşamsal olayların harmanlanmasıdır. Bir tür travmatik olay ya da suiistimal veya bir tür sıkıntılı ve / veya stresli kişilerarası ilişkiden muzdarip olabilirsiniz. Mani veya depresyon belirtileri ve semptomları yaşadığınızı düşünüyorsanız, doktorunuza görünün. Çoğu zaman, bipolar bozukluğun belirtilerini ve semptomlarını ilk tanıyan aileniz veya iş arkadaşlarınızdır. Bu durumdan muzdaripseniz, ilk önce yardım almak için isteksiz olabilirsiniz – çoğunlukla hastalığın yaşamınız için ne kadar yıkıcı olduğunu fark edemezsiniz.

Doktorunuz, manik veya depresif durumunuza neden olabilecek temel tıbbi durumları ekarte etmeniz için sizi fiziksel olarak değerlendirecektir. Altta yatan herhangi bir tıbbi durum yoksa, daha ileri tanı için akıl sağlığı sağlayıcısına yönlendirilmeniz olasıdır.

Bşpolar Bozukluk Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

İlaçlar ve psikoterapi, bipolar bozukluktan muzdarip insanlar için yaygın olarak öngörülen tedavi planlarıdır. Doğru ve tutarlı bir şekilde takip edilmesi durumunda bu tedavi planlarının başarı oranı da çok yüksektir. Bipolar bozuklukla yaşıyorsanız, muhtemelen birkaç farklı ilaç verilmiştir. Bu durumu tedavi etmek için kullanılan en yaygın ilaçlar, duygudurum dengeleyicileri, antidepresanlar ve atipik antipsikotiklerdir.

Genellikle, ilaç tedavisinin ilk seyri ruh hali stabilizatörlerinin reçete edilmesidir. Lityum bipolar bozukluktan etkilenen bireyler için en iyi bilinen ve etkili ruh hali dengeleyicilerinden biridir. Ayrıca ruh hali dengeleyici olarak kullanmak için bir antikonvülsan reçete edilebilir. Atipik antipsikotikler genellikle bipolar bozukluğu tedavi etmek için antidepresanlar ile birleştirilir. Antidepresanların kullanımı, hipomanik veya manik durumları tetikleyebildiği ve duyguları dengelemek için büyük olasılıkla bir ruh hali dengeleyicisine sahip bir antidepresan alacaksınız.

Psikoterapi ayrıca bipolar bozukluk ile yaşayan insanlar için etkili bir araç olmuştur. Bilişsel davranışçı terapi olumsuz ya da zararlı düşünce ve davranışların nasıl değiştirileceğini öğrenmenize yardımcı olacaktır. Aile odaklı terapiler, aile üyelerinizi içerir ve baş etme stratejileri, iletişim danışmanlığı ve problem çözme teknikleri öğretmeye odaklanır. Psiko eğitim aynı zamanda bipolar bozukluğu ile yaşayan bireylere durumlarını ve nasıl tedavi edileceğini öğretmek için güçlü bir terapi aracı olmuştur.

Bu eğitim tetik noktalarını ve yaklaşan ruh halindeki dalgalanmaları fark etmenizi sağlar, böylece tam gelişmiş bir durum gerçekleşmeden önce tedavi olabilirsiniz. Kişilerarası ve sosyal ritim terapisi (IPSRT) sıklıkla bipolar bozukluğun tedavisinde de kullanılır çünkü bu psikoterapi biçimi, ruh hallerini daha iyi yönetmek ve tutarlı rutinleri tanıtmak için günlük ritimlerin (uyuma, uyanma, yemek…) zamanlarının dengelenmesine odaklanır. Ağır vakalarda, kendi güvenliğiniz ve iyiliğiniz için hastaneye yatırılmanız gerekebilir. Bu, psikoza, riskli davranışlara veya intihar düşüncelerine yol açan ciddi mani veya depresyon durumlarından kaynaklanabilir.